ارزیابی خصوصیات شیمیایی ورمی کمپوست حاصل از مواد آلی مختلف غنی شده با خاک فسفات

تحقیق حاضر به منظور بررسی 1- اثر افزودن خاک فسفات خام و خالص بر شکل های معدنی و آلی فسفر در ورمی کمپوست حاصل از مواد آلی مختلف. 2- تغییرات شکل های آلی و معدنی فسفر در یک نمونه خاک آهکی پس از تیمار با ورمی کمپوست تولید شده در مرحله یک و 3- اثر حضور قارچ a. niger بر تغییرات شکل های فسفر در اثر تیمار خاک با ورمی کمپوست انجام شد. آزمایش در قالب فاکتوریل از مواد آلی (خاکبرگ و کود گوسفندی)، خاک فسفات (صفر، 2% وزنی خالص و 6% وزنی خام) و کرم خاکی (عدم کاربرد و 10 جفت در هر گلدان) با سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. پس از دو ماه ورمی کمپوست تولید شده جدا شده و خصوصیات شیمیایی آن و شکل های فسفر آلی و معدنی محلول در بیکربنات سدیم، هیدروکسید سدیم و اسید کلریدریک اندازه گیری شدند. پس از تولید ورمی کمپوست، آزمایش به صورت افزودن مقدار صفر و 2 درصد ورمی کمپوست تولید شده با یا بدون قارچ آسپرجیلوس در یک نمونه خاک آهکی صورت گرفت. بعد از تهیه تیمارهای آزمایش، نمونه ها در شرایط ثابت آزمایشگاهی در دمای 25 درجه سانتی گراد و رطوبت 75 درصد ظرفیت مزرعه به مدت 60 روز نگهداری شدند، در این مدت رطوبت نمونه ها به روش توزین هر 3 روز یکبار تنظیم گردید. پس از 60 روز شکل های فسفر، شامل فسفر آلی و معدنی محلول در بیکربنات، فسفر آلی و معدنی محلول در هیدروکسید سدیم 1/0 مولار و فسفر آلی و معدنی محلول در اسید کلریدریک 5/0 مولار اندازه گیری شد. نتایج مرحله اول آزمایش نشان دادند که: عمل ورمی کمپوستی شدن در هر سه نوع تیمار خاک فسفات نسبت به تیمارهای شاهد آن ها (بدون کرم خاکی)، سبب افزایش فسفر معدنی و آلی عصاره گیری شده با بیکربنات سدیم به ترتیب در حدود 15 و 51 درصد با ماده ی آلی کود گوسفندی و 27 و 10 درصد با ماده ی آلی خاکبرگ، فسفر معدنی و آلی عصاره گیری شده با هیدروکسید سدیم به ترتیب در حدود 41 و 100 درصد با ماده ی آلی کود گوسفندی و 150 و 95 درصد با ماده ی آلی خاکبرگ گردید. فسفر کل و ec در تمامی تیمارها (هر دو نوع کود گوسفندی و خاکبرگ با تمامی سطوح خاک فسفات) مستقل از کاربرد یا نوع خاک فسفات افزایش یافت. نتایج مرحله دوم آزمایش نیز نشان دادند که: تلقیح خاک با قارچ و ورمی کمپوست کود گوسفندی و خاکبرگ نسبت به تیمارهای شاهد (بدون قارچ) سبب افزایش، فسفر معدنی و آلی عصاره گیری شده با بیکربنات سدیم در حدود 39 و 18 درصد در ورمی-کمپوست کود گوسفندی و 27 و 31 درصد در ورمی کمپوست خاکبرگ، فسفر معدنی و آلی (naoh-pom و naoh-pos) عصاره گیری شده با هیدروکسید سدیم به ترتیب در حدود 19، 18 و 25 درصد در ورمی کمپوست کود گوسفندی و 16، 9 و 14 درصد در ورمی کمپوست خاکبرگ، فسفر معدنی و آلی عصاره گیری شده با اسید کلریدریک در حدود 9 و 14 درصد در ورمی کمپوست کود گوسفندی و 9 و 20 درصد در ورمی کمپوست خاکبرگ گردید.